De naam Gelauff komt uit Duitsland, maar bestaat daar niet en betekent ook niets in de Duitse taal.
De weinige bekende vermeldingen van die naam in Duitsland zijn die van het huwelijk van onze stamvader en musketier Johann Gottfried Gehlauff die in 1762 trouwde in Gerstungen (Saksen, het huidige Thüringen) en van Johan Philip Gelauff in documenten over het hierna genoemde leger van stadhouder Willem IV.

Ook werden ingeschreven in Altenburg, 206 kilometer oostelijk van Gerstungen:
Johann Christian Gehlauff, schoenmakersgezel, ingeschreven op 25-01-1794, zoon van ingezetene,
Johann Ernst Gehlauf, bakkersgezel, ingeschreven op 04-07-1822.
(Bron: Die Bürgerbücher der Stadt Altenburg in Thüringen 1700–18381.14 MB)
Vandaag de dag vinden we in het Duitse telefoonboek ene Friedrich Gehlauf terug, woonachtig in Lilienthal nabij Bremen.
In Bremen-Nord is ene Jan-Marc Gehlauf contactpersoon voor de Gothaer Versicherungen.

Een vreemde, op het oog nietszeggende naam, waar komt die vandaan of anders gezegd: waar komen WIJ vandaan?

Tijden de Zevenjarige Oorlog werd door stadhouder Willem IV een legertje naar Nassau-Dietz in Nassau gestuurd.
Willem IV was toen nog woonachtig te Leeuwarden.
Hij werd de erfprins van Oranje-Nassau na het overlijden van de kinderloze stadhouder Willem III.
De Pruisische Nassau's wilden Nassau-Dietz en Dillenburg in het huidige Rheinland-Pfalz inpikken.
Dat werd door dat legertje voorlopig voorkomen.

Rond 1761 werd in dat Nassau-Dietz Johan Philip Gelauff geboren.
Naar zijn eigen zeggen was zijn echte naam Philip Geelof.
Hij overleed op 29 juli 1814 te Leeuwarden.
Op de overlijdensakte werd hij Philip Zijlhoff genoemd, wat door de Rechtbank van Eerste Aanleg op 27 augustus 1830 is gerectificeerd.

Johan Philip en zijn nageslacht gebruiken ook de volgende namen:
Geelhof, Gelauf, Gielhof, Gilhof, Gielof, Gelof, Jielof, Geelof en Jeelof.

De enige van al deze namen die iets betekent is Geelhof, de "gemoderniseerde" naam van een oude vroon of ambachtshoeve in het huidige Belgie in de omgeving van Kruibeke.
Daar staat nu nog een boerderij met die naam die van het jaar 1641 dateert, alhoewel het oorspronkelijke landgoed veel ouder zou zijn (zie foto en https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/17629).
De naam Geelhof sluit aan bij de namen die door Johan Philip en zijn nageslacht gebruikt worden, waarbij de naam Ge(h)lauff er een verduitsing van zou kunnen zijn.

Onze stamvader en musketier Johann Gottfried Gehlauff trouwde in 1762 in Gerstungen, 198 kilometer noordoostelijk van Nassau-Dietz, met Johanna Eva Elisabeth Fleischerin, in 1739 te Gerstungen geboren.
Johann Gootfried behoorde tot het Hollandse Infanterie Regiment Prins Gotha.
In de militaire archieven van Eisenach vinden we dit zinnetje uit 1801: "Der in Creuzburg des Diebstahls überführte Rekrut Hellmuth vom holländischen Regimant "Prinz Gotha". (Recon Hellmuth van het Hollandsche regiment "Prince Gotha" veroordeeld voor diefstal in Creuzburg.)
Vanaf 1744 was Prins Wilhelm van Gotha met een regiment in dienst van Nederland.
Het is niet duidelijk of het om dezelfde twee regimenten gaat.
Als het Infanterie Regiment Prins Gotha - zoals vermeld in het Eisenacher archief - een Hollands regiment was, zou Johann Gottfried - net als Johan Philip - Nederlander moeten zijn geweest.
Zijn naam zou dan bij de inschrijving in het kerkelijke trouwboek verduitst zijn.
Zijn echte naam zou dan ook zoiets als Geelof of Geelhof kunnen zijn geweest.
Het kan echter ook zijn dat de vermelding "Hollandsche regiment " in het archief betekent: "het regiment dat naar Holland is geweest".
Maar ook in dat geval zou hij Nederlands huursoldaat kunnen zijn geweest.

Is de overeenkomst van de achternamen toeval of was hij de vader van Johan Philip?
In dat geval zouden zijn zonen Johan Georg Gelauff (1763) en Andreas (Andries) Gelaŭff (1766) broers of, meer waarschijnlijk, halfbroers van Johan Philip zijn.
Maar ja, blijft over schoenmakersgezel Johann Christian Gehlauff ingeschreven op 25-01-1794 in Aaltenburg (D).
In theorie zou hij een zoon van Johann Gottfried kunnen zijn.

Deze theorieën over herkomst van de naam en een mogelijke familieband van Johan Philip en Johann Gottfried zijn en blijven uiteraard gissingen met onbeantwoorde vragen.
Vooralsnog is er geen enkel concrete antwoord, laat staan bewijs, voor de juistheid ervan gevonden.

Naschrift maandag 11 maart 2019

Om het allemaal nog een beetje ingewikkelder te maken: Tjeerd Wijtse Jeelof, nazaat van Johan Philip, zegt in een interview in de Leeuwarder Courant van 24-12-1983 af te stammen van een familie Gelauff die in 1723 uit Salzburg zou zijn verdreven.
Daarmee zou de theorie van een verduitsing van een Nederlandse naam komen te vervallen, als mede die over de Belgische boerderij de Geelhof.

Lust u nog peultjes?